Begin februari 2016 ging de ontwerpstudie ‘Snelweg en stad – meer leefbaarheid en ruimte’ van start. Team VenhoevenCS (bestaande uit VenhoevenCS, SWECO, René Kuiken Urbanism en Martijn Al Landschapsarchitect) is samen met zeven andere multidisciplinaire ontwerpteams druk in de weer geweest met visies op de ruimtelijke opgaven rond de ringwegen van Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Er is gezocht naar mogelijke antwoorden op de vraag hoe de relatie tussen stad en snelweg verbeterd kan worden in termen van leefbaarheid, ruimtegebruik en bereikbaarheid.  Nu, één jaar later, zijn de ontwerpen en strategieën die uit de ontwerpstudie zijn voortgekomen gebundeld in de publicatie ‘Snelweg x Stad’.  

Team VenhoevenCS richtte binnen de ontwerpstudie zijn aandacht op de toekomst van het Utrecht Science Park (USP), de motor van de Utrechtse kenniseconomie en Utrecht Oost, onderdeel van Healthy Urban Living Lab. De centrale vraag hierbij is hoe Utrecht de ontwikkeling van een gezonde stad met economische groei aan de oostzijde rond de A27 kan combineren terwijl de snelweg, die er doorheen loopt, bijna twee keer zo breed gaat worden.

Het onderzoek draait – naast het beperken van onveiligheid, geluidsoverlast en uitstoot van schadelijke stoffen zoals CO2 en fijnstof – om het toepassen van nieuwe inzichten op het gebied van duurzame mobiliteit, met een centrale rol voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer, interactieve mobiliteitsdiensten en multimodale knooppunten waar alles bij elkaar komt. Alleen door in te zetten op een betere en bredere bereikbaarheid van het USP via openbaar vervoer en fiets, met veel meer openbare ruimte voor voetgangers op de campus kan de ambitie van het USP en provincie en stad Utrecht gerealiseerd worden.

Kern van het voorstel is een nieuwe regionale lightrailverbinding tussen Woerden, Vaartsche Rijn de Uithof en Amersfoort, gecombineerd met een goede regionale fietsverbinding en een tweede P+R voorziening aan de A28. Op termijn kunnen zelfrijdende auto’s en interactieve mobiliteitsdiensten via Kiss&Ride voorzieningen aan station Uithof gekoppeld worden. De voorgestelde combinatie van maatregelen vormt een aanvulling op de Uithoflijn en de toekomstige stadstram naar de Uithof. Door duurzame bereikbaarheid op regionale schaal efficiënt te regelen kan op lokaal niveau en op loopafstand van Station Uithof een gezond en auto- en fietsluw campusmilieu ontstaan. Een hogere bebouwingsdichtheid met functiemenging en een slimme programmering van gebouwen en fijnmazige voetgangersnetwerken met bijzondere openbare ruimten, zijn samen met aantrekkelijke voorzieningen voor cultuur, sport en ontspanning, noodzakelijke randvoorwaarden voor een goed voetgangersmilieu dat niet alleen bijdraagt aan ontmoeting en kennisuitwisseling op de campus, maar ook zorgt voor veel lichaamsbeweging en een gezonde levensstijl in het gebied.

Zie Project

Naast het Utrecht Science Park waren ook de locaties Ring Rotterdam A13 Overschie, Ring Rotterdam A20 Noordrand, Ring Amsterdam A10 Gooiseweg, Ring Amsterdam A10 Lelylaan onderwerp van studie bij de studie Snelweg en Stad. Deze studie werd geïnitieerd door BNA Onderzoek, TU Delft, gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, provincie Utrecht en de Directoraten-generaal Bereikbaarheid, Ruimte en Water en Rijkswaterstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Doel van deze studie was om mogelijkheden te verkennen voor een betere interactie tussen  snelweg en stad die ook relevant is voor andere ringwegen binnen het Nederlandse stedelijke landschap.

De publicatie ‘Snelweg x Stad’ bevat naast de resultaten van de ontwerpstudies verdiepende essays van onder andere Tijs van den Boomen (journalist en stadonderzoeker), Maarten Van Acker (Universiteit Antwerpen) en onderzoekers van de TU Delft. In deze essays is vanuit verschillende perspectieven naar de thematiek van snelweg en stad gekeken.